Lekkers uit de zee

25 augustus 2023
Op vakantie in Madeira kwam ik ze voor de tweede keer tegen. ‘Limpets’ werden ze genoemd, of ‘lapas’ in het Portugees. Ik kende die hoedjesvormige schelpen wel van op het strand en op de rotsen, maar wist niet dat je die dingen ook kon eten. En dat doet een mens toch nadenken. Wat zwemt er zo nog allemaal in de zee waarvan veel mensen niet weten dat je het kan eten?

Na wat opzoekwerk bleek het om de zeeslak Patella vulgata te gaan. In het Nederlands de ‘gewone schaalhoren’ of ‘puntkokkel’ genoemd. Gegeten als delicatesse op de Portugese eilanden (Madeira en de Azoren dus), en blijkbaar ook de Canarische Eilanden. Ze worden gegrild en opgediend met een kruidensausje met veel look, en smaken een beetje naar mossels. Best lekker dus!

Hoedjes op de rotsen…

Gegrild en opgediend met kruidenlooksausje

En verorberd!

De zee heeft dus misschien nog meer te bieden dan we beseffen. En ook al kennen we al een brede waaier van vissen, kreeften, krabben, garnalen, inktvissen, mossels en andere schelpen die we gretig verorberen, in andere landen worden heel wat zeediertjes gegeten die wij niet kennen. Ze zien er vaak wat vreemd en niet al te smakelijk zijn, maar laten we eerlijk zijn, mosselen en oesters zijn nu ook niet bepaald moeders mooiste …

Zeeëgels

Van de zee

Naar de markt

En op de sushi

Een gemakkelijke om te beginnen. Dat je zee-egels kan eten hebben de meesten wel al gehoord. Of ze hebben het zelfs al eens geprobeerd in een sushi-restaurant of op reis in Italië of Griekenland. Eigenlijk is het niet de gehele zee-egel die we eten, maar de gonaden (de geslachtsklieren) en kuit (de eitjes), ook wel het ‘koraal’ genoemd. In Japan staat het bekend als ‘uni’, en heeft het zowat dezelfde status als kaviaar. Geen goedkope brol, met andere woorden. En terecht eigenlijk, want zee-egel koraal is ontzettend lekker, als je je niet stoort aan de wat vreemde textuur. In Italië staat het gekend als ‘ricci’, en wordt het rauw gegeten of gebruikt in pastasauzen. Bij de verwerking in sauzen vormt de textuur geen issue meer, dus ideaal voor wie het graag eens wil proberen, maar niet erg happig is om zo’n oranje blubbertje te verorberen.

Zeekomkommers

In het wild

Gedroogd

En klaargemaakt

Zeekomkommers zien er echt niet uit. Ze lijken wel een beetje op een komkommer, of een augurk. Vandaar natuurlijk de naam. Maar eigenlijk gaat het om een dier met een zeer bizar uiterlijk, verwant aan de net besproken zee-egels. Het zijn zeer vreedzame en nuttige diertjes, en ook erg gegeerd. De vraag is een pak groter dan het aanbod, want de Chinese middenklasse is er gek op, waardoor ze ook enorm duur zijn. Maar ook in verschillende andere Aziatische en Mediterrane landen worden ze gegeten. Van deze heb ik zelf nog niet de kans gehad om ze te proberen; maar naar het schijnt heeft het wat de structuur van inktvis, en een tamelijk neutrale, zilte smaak. Staat nog op mijn ‘foods to try’ lijstje!

Eendenmosselen

Op de rotsen

Op de markt

Op het bord

Eendenmosselen zijn geen mosselen, maar behoren tot de familie van de zeepokken. Ze zien er best elegant uit, maar toch een beetje vreemd als je ze op je bord krijgt. Erg ver moet je het voor deze ook niet gaan zoeken, ze worden namelijk vooral gegeten in Spanje en Portugal, onder de benaming ‘percebes’. Ze vangen is geen sinecure blijkbaar, en vergt wat waaghalzerij gezien de beste exemplaren te vinden zijn op de rotsen waar de branding het hardst toeslaat. Daarom zijn ook deze zeevruchtjes een dure aangelegenheid, maar dat zijn ze naar het schijnt ook wel waard.    

Kwal

In het water

In het pakje

Op het bord

In één van de vele slaatjes die ik in Japan voorgeschoteld kreeg zaten witte, kraakbeenachtige brokjes die ik niet direct kon thuisbrengen. ‘Jellyfish’ wisten ze mij te vertellen. Dan denk ik niet direct ‘yummy!’, maar bon, slecht was het ook niet. Het leek wel wat op inktvis eigenlijk. Maar op zich niet zo’n slecht idee om dat te gaan eten, want ze bestaan voornamelijk uit collageen, een voor ons zeer interessant eiwit, en ze zijn een beetje een plaag in onze zeeën. Ze hebben daarom vaak een negatieve bijklank, en heel wat soorten zijn giftig. Maar andere soorten zijn dus perfect eetbaar. Mijn tweede ervaring was trouwens beter, toen ging het om ingemaakte, gezouten reepjes die ik was tegengekomen in de Aziatische supermarkt. De structuur was zachter en de zoute smaak best aangenaam. Allen aan de kwallen?

Geoduck

Ze worden dus gekweekt

Op de markt

Als sushi

Geoduck is eigenlijk gewoon een soort schelp, maar toch wel het vermelden waard omwille van z’n ongewone uiterlijk. Het gaat namelijk om gigantische schelpen, met een zeer grote, fallusachtige voet, die dus niet kunnen gegeten worden in hun geheel zoals wij dat gewoon zijn van schelpjes. Eén schelp is genoeg om meerdere mensen eten te geven, om je maar een idee te geven. De voet wordt in schijfjes gesneden en gegeten als sashimi, of ze kunnen toegevoegd worden aan ‘Chinese hotpot’. Maar naast de Aziatische landen worden ze ook gevangen, en zelfs gekweekt in de Verenigde Staten. De smaak is ook vergelijkbaar met andere schelpdieren, en ons dus niet vreemd, alleen de vorm en het formaat zijn we wat minder gewoon.

Pissebedden

In zee (Foto credit: Laika ac via Wikipedia)

En in de kom

Uiteraard niet die piepkleine beestjes die je wel eens vanonder een steen ziet kruipen. Pissebedden, de ‘isopoda’ komen in heel wat soorten en maten, en die grote zijn best eetbaar. Isopoda zijn kreeftachtigen, en hun vlees zou dus wat gelijkaardig zijn aan krab. Ook nog niet de kans gehad om het te proberen, maar de premisse klinkt alvast goed. Het eten van isopoda is niet echt wijdverspreid, maar blijkbaar is het een trend in Taiwan. En wie weet komt die nog naar ons overwaaien?

Lamprei

Ze worden dus gekweekt

Misschien niet zo

Of toch wel

Al ooit eens een lamprei – ook wel gekend als ‘prikken’ – gezien? Het ziet eruit als een miniversie van de sandworms uit Dune, geen prettig zicht dus. Maar eigenlijk is het gewoon een soort vis, die al eeuwenlang gegeten wordt, ook in onze contreien. Blijkbaar stond er ‘lamprey pie’ op het menu bij de Kroning van de Britse Queen zaliger. In Zuid-Europa, de Scandinavische landen, Rusland en het Oostblok (voornamelijk Letland) zijn ze redelijk gemakkelijk te verkrijgen als delicatesse, maar hier ben ik ze nog niet tegen gekomen. Jammer, want lampreien zijn blijkbaar hier en daar wel een plaag, dus ze opeten kan wel helpen om lokale ecosystemen in balans te houden.

Zeeananas

Kleurrijk hapje in het aquarium

Minder appetijtelijk na openen

Ook zeeananas lijkt nogal een nicheproduct te zijn, beperkt tot de keuken van Zuid-Korea, waar het gekend staat als ‘meongge’, en Japan. In hun geheel lijken ze wat op een krabbenpoot en dus niet onaantrekkelijk, maar de rozige blubber die erin zit is wat minder appetijtelijk. Zal vermoedelijk niet zo direct als trend naar hier komen overwaaien…

En het zeewier?

Naast de diertjes uit de zee, ben ik ook gek op de plantjes die in onze wateren groeien. Maar die heb ik al eens besproken in een eerder verhaal!

Groenten uit de zee

Zeewier, het klinkt niet voor iedereen even smakelijk, en wordt voornamelijk geassocieerd met de Japanse keuken. Hoewel deze smaakmaker evengoed past in typisch westerse gerechten. Een greep uit de mogelijkheden.

Lees verder »

Artikel delen?

Wil je ook meewerken aan de wereld van morgen?

Wordt ‘inventor’ en werk samen met bedrijven, allerhande organisaties en onderzoekers zodat zij beter weten wat jullie van hen verwachten.

Cookieconsent met Real Cookie Banner